Sloboda, žrtve, prijateljstva temelj bratstva Kraljeva i Goražda

Kraljevo i Goražde, grad u istočnoj Bosni i Hercegovini, učvrstili su ove godine saradnju koja je zvanično počela potpisivanjem Povelje o bratimljenju 4. jula 1976. godine, na Dan Barca, u Goraždu i 7. jula iste godine, na Dan ustanka naroda Srbije, u Kraljevu.

U to vreme bratimljenje ova dva grada bilo je veoma važan političko-društveni događaj. To potvrđuju tekstovi objavljeni u kraljevačkim Ibarskim novostima koje su te 1976. godine u čast bratimljenja štampale i specijalno izdanje “Ibarsko-drinskih novosti”, u saradnji sa redakcijom Radio Goražda.

Ibarske novine pišu da je Predsedništvo Opštinske konferencije SSRN Kraljeva prihvatilo inicijativu grada Goražda o bratimljenju, koje nastaje kao plod ratnih sećanja i sklopljenih prijateljstava žitelja ova dva grada, plod radosti zbog sticanja slobode i tuge za palim žrtvama.

Naime, 26. januara 1942. godine, Goražde koje je do tada četrdeset i više puta menjalo gospodare, prvi put je postalo slobodno zahvaljujući teškim borbama druge čete Četvrtog kraljevačkog bataljona i partizanskog odreda “Bajo Pivljanin” pod rukovodstvom Obrada Cicmila. Pukovnik Simo Simović, predratni radnik Fabrike aviona u Kraljevu rekao je tada za Ibarske novosti da je Goražde bilo okupirano raznim jedinicama Nezavisne države Hrvatske, četnicima, italijanskom i nemačkom vojskom. Podsetio je i da su ustaše tada ubile Kraljevačkog borca Milivoja Vujovića koga su Goraždani sahranili na Kopačkom groblju sa svim počastima. Život je tada izgubilo još nekoliko kraljevačkih prvoboraca.
Nakon oslobođenja Četvrti kraljevački bataljon ostao je u Goraždu deset do petnaest dana a onda krenuo u nove borbe. Četvrti kraljevački bataljon bio je tada u sastavu slavne Prve proleterske brigade koju je maršal Tito formirao 22. decembra 1941. godine u Rudom. Kraljevčani su tako pomogli Goraždanima da dobiju dugo čekanu slobodu a oni su im to pamtili i izražavali zahvalnost i decenijama kasnije.

Potpisivanju Povelje o bratimljenju prethodile su uzajamne posete delegacija Kraljeva i Goražda kada su dogovarani detalji buduće saradnje.

“Osetili smo da među ljudima Goražda i Kraljeva postoji izuzetna želja za bratimljenjem, za krunisanjem već postojećih prijateljskih veza. Pokazalo se da se istorija ne zaboravlja, da ljudi pamte i poštuju ono što je žrtvama plaćeno. Pored širenja uspomena iz prošlosti nastojaćemo da povežemo i radne organizacije, da proizvodno i tehnički sarađuju, da povežemo i ustanove kulture i razmenimo iskustva iz rada društveno-političkih, posebno omladinskih organizacija. Produbljivanje i nastavljanje bratskih veza zadatak je omladine, jer to ne sme da bude kratak period u životu dva grada, već trajno, neraskidivo bratstvo,” rekao je tada Predsednik Skupštine opštine Kraljevo Miladin Rudnjanin.

Zvaničnom bratimljenju dva grada prethodilo je i bratimljenje omladinskih radnih brigada “Alija Hodžić” iz Goražda i “Živan Maričić” iz Kraljeva, u Karatašu, gde se odvijala omladinska radna akcija “Đerdap 76”. Brigadu “Živan Maričić” činili su tada radnici “Zastala” iz Zelene Gore, TAM-a iz Maribora i Fabrike vagona iz Kraljeva, kao i učenici srednjih škola. Sama brigada bila je odličan primer konkretne saradnje Kraljeva i bratskih gradova Zelene Gore i Maribora sa kojima je Kraljevo potpisalo Povelju o bratimljenju 1974. odnosno 1970. godine. Bratimljenje dve omladinske brigade imalo je tada i svog kuma, komandanta omladinske radne akcije “Đerdap 76” Iliju Ticu koji je vezao u čvor zastave omladinskih brigada a svečanost je završena pesmama i igrama Kulturno umetničkog društva “Abrašević”.

Pre zvaničnog bratimljenja gradova bratske veze uspostavili su i Odredi izviđača “Ibrahim Čelik” iz Goražda i “Jovo Kursula” iz Kraljeva.

Saradnja Kraljeva i Goražda uspešno se odvijala dve decenije, a onda je bratstvo i jedinstvo naroda Jugoslavije prekinuto ratovima devedesetih a bratske veze dva grada čekale su bolja vremena. Ove godine u junu dva grada potpisala su Sporazume u oblasti kulture i sporta i time potvrdili da ne odustaju od ciljeva i vrednosti postavljenih 1976. Na povelji potpisanoj tada između ostalog piše: “Ova povelja je samo izraz naših obaveza i zaloga srećnije budućnosti naše.”

“Projekat je sufinansiran iz budžeta Grada Kraljeva. Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.”